Trefwoorden: werkplek ergonomie 

Waar houden wij rekening mee bij de aanschaf van computerapparatuur voor de werkplek

De apparatuur moet: 

• Verstelbaar moet zijn om aan te passen aan de individuele gebruiker en een ergonomische werkhouding te ondersteunen.
• Reflectievrij moet zijn om oogklachten te voorkomen.
• De gebruiker moet een comfortabele en natuurlijke houding kunnen aannemen.
• Bij laptops is het gebruik van externe schermen, toetsenborden en muizen essentieel voor langdurig werk.

Toelichting

Deze eisen liggen vast in Nen norm: NPR1813. Deze norm houd het volgende in: 

De NPR 1813 is een Nederlandse Praktijkrichtlijn die, in aanvulling op Europese normen (zoals NEN-EN 1335 voor stoelen en NEN-EN 527 voor bureaus), gedetailleerde richtlijnen geeft voor de ergonomische inrichting van werkplekken, specifiek afgestemd op de Nederlandse beroepsbevolking. Wat betreft computerapparatuur op de werkplek, focust de NPR 1813 op de volgende aspecten:

1. Beeldscherm

De NPR 1813 stelt de volgende eisen en aanbevelingen voor beeldschermen:

• Instelbaarheid: Het beeldscherm moet eenvoudig door de gebruiker aan te passen zijn. Het moet eenvoudig in hoogte verstelbaar en kantelbaar zijn. Dit is cruciaal om het scherm op ooghoogte te kunnen plaatsen, waarbij de bovenzijde van het scherm op of net onder ooghoogte staat.
• Glans en spiegeling:Weerspiegelingen van lichtbronnen (zoals ramen, lampen) moeten worden voorkomen. Het oppervlak van het beeldscherm moet mat zijn en geen hinderlijke glans of spiegeling afgeven om vermoeidheid en ongemak te voorkomen.
• Kijkafstand: De afstand tussen de ogen en het scherm moet minimaal 50 cm bedragen. Dit betekent dat er voldoende ruimte op het bureau moet zijn om deze afstand te realiseren.
• Schermgrootte: Hoewel er geen harde minimale inchmaat wordt genoemd, wordt een beelddiameter van minimaal 54.61 centimeter (ongeveer 21.5 inch) vaak als referentie genoemd in relatie tot de Arbowetgeving die nauw aansluit bij de NPR 1813. Het gaat er vooral om dat de weergave voldoende leesbaar is en dat comfortabel gewerkt kan worden. Grotere schermen (zoals 23 inch en meer) zijn vaak een voordeel, omdat ze meer overzicht bieden en daardoor minder frequent scrollen of wisselen van vensters nodig maken.
• Laptopgebruik: Bij het gebruik van een laptop voor langdurig beeldschermwerk, vereist de NPR 1813 dat de laptop wordt gekoppeld aan een extern beeldscherm, toetsenbord en muis. De laptop dient dan op een laptophouder geplaatst te worden, zodat het beeldscherm op de juiste hoogte staat. Indien het laptopscherm klein is, is het aansluiten op een groter, extern scherm de richtlijn.

2. Toetsenbord

De richtlijnen voor toetsenborden zijn:

• Verplaatsbaarheid: Het toetsenbord moet eenvoudig door de gebruiker te verplaatsen zijn.
• Separate eenheid: Het mag niet een geheel vormen met het beeldscherm (wat dus het geval is bij een laptop zonder externe aansluiting).
• Polssteunruimte: Vóór het toetsenbord moet er voldoende ruimte zijn op het bureaublad om de polsen op te laten rusten.
• Hoogte: Het toetsenbord is maximaal 4 cm hoog om de polsen niet onnodig te belasten. Een lage voorkant is hierbij belangrijk.
• Oppervlak: Het oppervlak van het toetsenbord moet mat zijn, zodat het geen hinderlijke glinstering afgeeft.
• Symbolen: De symbolen op het toetsenbord moeten een duidelijk contrast vormen ten opzichte van de achtergrond.

3. Muis (en andere invoermiddelen)

Voor muizen en vergelijkbare invoermiddelen gelden de volgende principes:

• Plaatsing: De muis moet dicht bij het lichaam kunnen worden gebruikt om onnodig reiken en daarmee schouderklachten te voorkomen.
• Ergonomische varianten: Hoewel de NPR 1813 geen specifieke muistypes voorschrijft, wordt het principe van aanpasbaarheid aan de gebruiker sterk benadrukt. Dit betekent dat bij klachten of voorkeur, ergonomische muizen (zoals verticale muizen, trackballs, centrals) beschikbaar moeten zijn of gefaciliteerd moeten worden.

Samenvattend

De NPR 1813 benadrukt dat de computerapparatuur:

• Verstelbaar moet zijn om aan te passen aan de individuele gebruiker en een ergonomische werkhouding te ondersteunen.
• Reflectievrij moet zijn om oogklachten te voorkomen.
• De gebruiker moet een comfortabele en natuurlijke houding kunnen aannemen.
• Bij laptops is het gebruik van externe schermen, toetsenborden en muizen essentieel voor langdurig werk.

Het doel van al deze richtlijnen is om de fysieke belasting van beeldschermwerk te verminderen en gezondheidsklachten zoals RSI, nek- en schouderklachten te voorkomen, door een optimaal ergonomische inrichting van de werkplek te bevorderen.